انتخاب بهترین سن برای شروع یادگیری زبان دوم در کودکان، یکی از دغدغه‌های اصلی والدینی است که به آینده فرزندان‌شان اهمیت می‌دهند. تحقیقات علمی نشان می‌دهد که بازه‌ی سنی ۵ تا ۷ سال، بهترین زمان برای آغاز یادگیری زبان دوم است. اما چرا این سنین تا این اندازه مهم هستند و چه زمانی باید نگران تاخیر در یادگیری زبان باشیم؟ در این مقاله به بررسی علمی و تخصصی این موضوع خواهیم پرداخت.
چرا سن ۵ تا ۷ سالگی بهترین زمان برای یادگیری زبان دوم در کودکان است؟
سنین ۵ تا ۷ سالگی را می‌توان دوره‌ی طلایی برای یادگیری زبان دوم در کودکان دانست. در این بازه، مغز کودک همچنان از همان انعطاف‌پذیری بی‌نظیری برخوردار است که هنگام یادگیری زبان مادری از آن استفاده می‌کرد. در واقع، کودک در این سنین زبان دوم را نه با منطق خشک و قواعد پیچیده، بلکه با جذب طبیعی، تکرار، تقلید و تجربه‌ی شنیداری یاد می‌گیرد.
توانایی مغز برای شکل‌دهی مسیرهای عصبی جدید، در این سن به اوج خود رسیده و کودک می‌تواند زبان دوم را با تلفظی نزدیک به بومی‌ها و درکی عمیق از ساختار آن فرا بگیرد. اگر آموزش به‌درستی هدایت شود، کودک می‌تواند زبان دوم را به‌گونه‌ای بیاموزد که در آینده تفاوتی میان آن و زبان مادری‌اش احساس نکند. همین ویژگی‌ها، سنین ۵ تا ۷ سال را به بهترین زمان برای شروع آموزش زبان دوم تبدیل می‌کند.
آیا بعد از ۷ سالگی برای یادگیری زبان دوم دیر شده است؟ نگران نباشید!
برخی والدین تصور می‌کنند که اگر کودکشان بعد از ۷ سالگی شروع به یادگیری زبان دوم کند، دیگر نتیجه‌ای نخواهد گرفت. اما این باور نادرست است. بعد از ۷ سالگی، اگرچه یادگیری دیگر به اندازه‌ی دوران پیش‌دبستانی «طبیعی» نیست، اما مغز هنوز آماده یادگیری است.
مثلاً اگر کودکی در ۸ یا حتی ۹ سالگی شروع به یادگیری زبان کند، می‌تواند با برنامه‌ریزی درست، به سطح بالایی از تسلط برسد. نکته‌ی مهم این است که روش آموزش باید متناسب با سن و سبک یادگیری کودک باشد. به‌کارگیری بازی، داستان، موسیقی و فیلم‌های آموزشی در کنار کلاس‌های تخصصی، همچنان نتایج قابل‌توجهی به دنبال دارد.
چه زمانی باید نگران تاخیر در شروع یادگیری زبان باشیم؟ زنگ خطر از ۱۳ سالگی به بعد
هرچه سن کودک بالاتر می‌رود، فاصله‌ی او با بازه‌ی طلایی یادگیری زبان بیشتر می‌شود. اگر فرزند شما تا سن ۱۳ سالگی هنوز هیچ آموزش جدی در زمینه‌ی زبان دوم ندیده، باید کمی احساس خطر کنید.
در این سن، مغز کودک از لحاظ زبانی تقریباً ۶ تا ۷ سال عقب‌تر از نقطه‌ی مطلوب خود قرار دارد. این به معنی ناتوانی در یادگیری نیست، اما برای جبران این فاصله نیاز به تلاش مضاعف، زمان بیشتر و یک برنامه‌ی آموزشی هدفمند خواهید داشت.
اگر کودک یا نوجوانی در این سنین قصد یادگیری زبان دارد، باید به طور مستمر درگیر فرآیند یادگیری باشد. ترکیبی از کلاس‌های آموزشی با کیفیت، تمرین‌های روزانه، قرار گرفتن در محیط‌های انگلیسی‌زبان (مانند کارتون‌ها، بازی‌های تعاملی یا حتی سفرهای کوتاه)، و استفاده از ابزارهای دیجیتال، می‌تواند این فاصله را تا حد زیادی جبران کند.
نقش والدین در موفقیت یادگیری زبان دوم کودکان
یادگیری زبان دوم در کودکان، فقط به حضور در کلاس و آموزش معلم محدود نمی‌شود. نقش والدین در ایجاد یک محیط حمایتی و انگیزشی حیاتی است. اگر کودکی از ۵ سالگی شروع به یادگیری کند، اما در خانه با زبان دوم مواجه نشود، احتمال فراموشی مطالب بسیار بالا خواهد بود.
ساده‌ترین راه این است که از طریق بازی، موسیقی کودکانه انگلیسی، داستان‌گویی یا حتی جملات ساده روزمره، زبان دوم را به بخشی از زندگی روزانه کودک تبدیل کنید. در سنین بالاتر هم، حمایت روانی، مدیریت استرس و پافشاری در تمرینات روزانه نقش تعیین‌کننده‌ای خواهد داشت.
جمع‌بندی: سن مناسب برای یادگیری زبان دوم؛ شروعی هوشمندانه برای آینده‌ای روشن
بر اساس بررسی‌های علمی و تجربیات آموزشی، بهترین سن برای شروع یادگیری زبان دوم در کودکان بین ۵ تا ۷ سال است. در این بازه، کودک توانایی یادگیری زبان را همانند زبان مادری دارد. اگر شروع از این سنین ممکن نباشد، ۸ یا ۹ سالگی نیز دیر نیست، به شرط آنکه روند یادگیری پیوسته و برنامه‌ریزی‌شده باشد.
اما اگر کودک شما تا ۱۳ سالگی هیچ تماسی با زبان دوم نداشته، باید هر چه سریع‌تر وارد عمل شوید و برای جبران این تاخیر، از یک برنامه‌ی آموزشی قوی بهره ببرید. هر چه زودتر، بهتر!
چاپ و انتشار مجدد این مقاله صرفا با ذکر منبع (آکادمی زبان های خارجی اسپیک لاین) بلامانع است.
